This post is also available in: French Spanish German Russian English Serbian Slovenian Croatian Bosnian Albanian
Разговори и статии
Во овој дел од Читалницата на Лирскиот дом на Ацо Шопов, можете да прочитате избор од интервјуата, статиите и есеите на македонскиот поет. Дел од нив се пропратени со машинописи и ракописи што се наоѓаат во Фондот Ацо Шопов, во Архивот Харалампие Поленаковиќ – МАНУ. Други се илустрирани со исечоци од весниците во кои биле објавени.
Архивскиот материјал по правило не е датиран. Од тие причини редакцијата на Лирскиот дом се обидува барем приближно да го определи периодот во кој се напишани текстовите, раководејќи се со податоците содржани во автографите и машинописите, каратктеристиките на ракописот и типот на мастилото, но и користејќи ги личните сеќавања на членовите на семејството на Шопов.
(sine data)
- Македонската култура е органски дел на југословенската култура [АШ К3 АЕ106].
- Македонската култура во југословенската култура. Оригинал: Македонска култура у југословенској култури [АШ К3 АЕ89]
- Културните сили во стегите на аристократизмот и примитивизмот [АШ К3 АЕ108]
- Рака на животот [АШ К3 АЕ65] – Први мај, непозната година
- Секој автор зборува за себе и со нас, а сите заедно за нас и за нашето траење. Реч по повод групната изложба на македонските учесници на Второто триенале на југословенското сликарство и скулптура [АШ К3 АЕ99].
(возможна хронологија)
- Кога бирократизмот настапува како „заштитник” на слободниот творечки развиток [АШ К3 АЕ107], околу 1960 год.
- Секогаш кога се секавам на Вера Јоциќ… [АШ К3 АЕ69], веројатно 11 октомври 1961 или 1965 год.
- Поезијата, мојата животна страст. Оригинал: Поезија, моја животна страст [АШ К3 АЕ79], веројатно 1963 год.
- Разбирања и недоразбирања во врска со Титовата мисла за уметноста [АШ К3 АЕ104 и АЕ109], можеби 1963 год.
- Од сите патишта најтежок е патот до човека [АШ К3 АЕ74], веројатно кон средината на шеесеттите години
- Да се симне лажниот ореол од главата на жената [АШ К3 АЕ82], веројатно кон средината на шеесеттите години
- За драстичните негации на слободата на уметничкото творештво [АШ К3 АЕ75], веројатно од 1963 до 1968 год.
- Општествената смисла и слободата на уметничкото творештво на кантар [АШ К3 АЕ103], веројатно од 1963 до 1968 год.
- Проблемот на книгата не е само наш проблем: разговор со Ацо Шопов, разговорот го води Пени Трпковски [Просветен работник, од 1967 до 1970 год.]
- За добра кинематографија не е доволна само добра волја [АШ К3 АЕ77], веројатно 1968 год.
- Песната е за мене еден начин на живеење и доживување на светот [АШ К3 АЕ85], веројатно крај на 1969, почеток на 1970 год.
- Секоја скулптура е свет за себе. Реч по повод изложба на Вида Јоциќ [АШ К3 АЕ97], пред 1971 год.
- Чудесна и загадочна вежба во бакарот. Реч по повод изложба на Диме Шумка [АШ К3 АЕ98], пред 1971 год.
- Нашата револуција е химна на човечкото ослободување [АШ К3 АЕ62 лист 1; лист 2], веројатно од 1974 до 1979 год.
- Сеќавања на Дакар [АШ К3 АЕ58], веројатно од 1975 до 1977
- Возбудлива приказна за човекот и љубовта. Реч по повод изложба на Боро Митриќески [АШ К3 АЕ102], веројатно од 1975 до 1979 год.
- Македонија, културен крстопат [АШ К3 АЕ56], веројатно од 1978 до 1979 год.
1944
- Србија одново вивна, Млад борец, бр. 2-3, август 1944 (втор број на весникот, печатен на шапилограф)
1945
- Новиот неуспел напад на крал Петар, Млад борец, 27.01.1945, стр. 2.
1946
- Писмо до младината од с. Пелинци, Козјачка околија, Млад борец, 07.03.1946, стр. 3.
- Од борбите за Кратово, Млад борец, 01.05. 1946
- Да формираме младински бригади за борба против неписменоста, Млад борец, 07.12.1946, стр.1.
1947
- За брзото отклонуење на слабостите во работата на младинските бригади, Нова Македонија, 15.01.1947, стр. 3
- Ацо Шопов го отвара III Конгрес на Народната младина на Македонија, Млад борец, VI, бр.26, 12.06.1947, стр. 2.
- За културно-просветната и воспитна работа со младината, Млад борец, 17.07.1947, стр. 3. [Од рефератот на Ацо Шопов на Третиот Конгрес на НОМСМ, јуни 1947].
- Москва: впечатленија од јули−август 1945 година, Нова Македонија, 07.09.1947, стр. 1.
1950
- Зошто не се употребува буквата „ѕ”?, Македонски јазик : билтен на Катедрата за јужнословенски јазици при Филозофскиот факултет во Скопје, год. 1, бр. 4 (1950), стр. 92-93.
- Уште еден напад на нашиот литературен јазик, Македонски јазик : билтен на Катедрата за јужнословенски јазици при Филозофскиот факултет во Скопје, год. 1, бр. 5 (1950), стр. 112-116.
1951
- Македонската современа книжевност. Оригинал: Makedonska savremena književnost, Oslobođenje, 09.12.1951
1952
- Победата ќе ја однесат оние што ќе докажат дека се вистинските носители на новото. Оригинал: Победу ће однети они који докажу да су стварни носиоци новог [АШ К3 АЕ68]
1953
- Место одговор (Борба на мненија или… политикантски алузии), Современост, бр 4, 1953, стр. 97-100 [Ацо Шопов му одговара на Владо Малевски, за написот Шлагери и музика]
- Некои ‘критичари’ место естетски анализи на делото даваат политички карактеристики на авторот, Разгледи, бр. 13, од 1953, стр. 50. work in progress
1954
- Лице и опачина (Околу годишното собрание на Друштвото на писателите), Современост, IV, 1−2, 1954, стр. 133−136.
- Книгата денес, Разгледи, I, 3, 31 Јануари 1954, стр. 3−4.
1955
- Здодевно е веќе, здодевно, Современост, V, 4, 1955 стр. 335−337.
1956
- Средби и поезија, Хоризонт, I, бр. 20, 25.11.1956, стр. 1.
- Хроника за Современост и Млада Литература, Хоризонт, 18.3.1956.
- Хроника за Летопис матице српеске бр 7-8, Хоризонт, 14.10.1956.
- За подобро запознавање со современата македонска книжевност. Оригинал: Za bolje upoznavanje savremene makedonske književnosti, Vjesnik u sredu, Zagreb, 1956 [АШ К3 АЕ46]
1957
- Уште една година, Хоризонт, II, бр. 1−2, 1957, стр. 1-2
- Поезија и препев, Хоризонт, II, бр. 8, 31.03.1957, стр. 1
- По трагите на една конфузија, Хоризонт, 03.03.1957, стр. 3
1959
- Јазикот наш литературен, Нова Македонија, 04.01.1959, стр. 1
- Сончева колона, Современост, IX, 4, 1959, стр. 284−288.
- Кочо Рацин, борец за правата и светлините човекови [АШ К3 АЕ63]
- Современата македонска литература. Оригинал: Savremena makedonska literatura [АШ К3 АЕ48], веројатно Tribina, крај 1959 год.
1960
- На Белград, во овој миг на љубов кон човештвото. Оригинал: Београду, у овом тренутку љубави за човечанство, НИН, 485, 24.04.1960, стр. 1.
- Што да преведуваме. Оригинал: Шта да преводимо, Политика, 01.05.1960 [АШ К3 АЕ91].
- Светски класици на македонски: Препев на Шекспировиот Хамлет од Ацо Шопов, разговор со Ксенија Гавриш, Нова Македонија, 18.09.1960, стр. 9
- Ако постои поетски фатализам, тогаш јас сум еден од неговите најголеми поклоници. Оригинал: Ako postoji pesnički fatalizam, onda sam ja jedan od njegovih najvećih poklonika, RT Beograd, kraj 1960. god. [АШ К3 АЕ93]
- Mојата поезија е долго носена преокупација во себе, разговор со Борис Вишински, Културен живот, 1960, V, 4, стр. 53
- Бев свесен за ризикот, разговор околу преведувањето на Хамлет, Нова Македонија, 11.10.1960, стр. 5
1961
- Дванаестмината од сончевата колона на младоста, интегрален текст објавен во истоимената книга.
1962
- Ацо Шопов за својата најнова збирка поезија и за себе, интервју. Oригинал: Aco Šopov o svojoj novoj zbirci pesama i o sebi, TV emisija „Panorama“, 16.01.1962, prilog RTV Skopje [АШ К3 АЕ94]
- Дали нашето време е мртво за поезијата?, реч на Ацо Шопов на отворањето на Струшките вечери на поезијата [АШ К3 АЕ50]
- Административно и бирократско решавање на литературните и културните проблеми [АШ К3 АЕ78]
1963
- Општествено битие и литературната свест. Изјави на Шопов во дебатата на тема „Литературната ситуација денес“, одржан на 18.01.1963 год., Современост, Скопje, XIII, бр. 2−3, стр. 171-176 и 179-181.
- Два актуелни проблеми во издавачката дејност: Интеграција и меѓурепубличка соработка, разговор со Иван Мазов, Нова Македонија, 10.3.1963, стр. 8.
- По врвиците на Кочо Рацин, беседа по повод 20-годишнината од смртта на поетот, комеморирана на 13 јуни 1963, во Велес, во киното „11-ти Октомври“ [АШ К3 АЕ64]
- Неколку збора за Вера Јоциќ. Оригинал: Reč, dve o Veri Jocić [АШ К3 АЕ70]
- За младинските гласила [АШ К3 АЕ112]
- Во пет и седумнаесет, Современост, XIII, 7−8, 1963 стр. 425−427 [АШ К3 АЕ52]
1964
- Еден профил на македонската литература. Оригинал: Један профил македонске литературе [АШ К3 АЕ47]
1965
- Ацо Шопов, поетот за кого е врзана еволуцијата на македонскиот поетски израз. Оригинал: Pesnik za koga je vezana evolucija makedonskog poetskog izraza, razgovor vodio Predrag Protić, Duga, br. 1008, Beograd, 25.03.1965, str. 16-17.
- Животот e една од најдлабоките тајни. Оригинал: Život – jedna od najdubljih tajni, razgovor vodio Giacomo Scotti, Novi list, Rijeka, 15.05.1965, стр. 10
- Го сакам Мајаковски, но жив, а не мумија, Нова Македонија, 23.08.1965 [АШ К3 АЕ72]
- За пресвртница, Современост, XV, 3, 1965, стр. 49−52
- Разговор со Славко Јаневски (Шопов одговара на прашањата на Јаневски), Современост, год. XV, бр. 5, 1965, стр. 199-201 [АШ К3 АЕ90]
- Разговор со Славко Јаневски (Прашања на Шопов за Јаневски) [АШ К8 АЕ163] work in progress
- За некои состојби во Друштвото на писателите на Македонија [АШ К3 АЕ111]
- Дискусија на тема : Дилемите на писателот пред социјалистичката стварност, Современост, XV, 4, 1965, стр. 120−122
- Не кампањски пристап туку непрекината грижа, Нова Македонија, разговор со Цветан Станоевски, (ден непознат) ноември 1965, стр. 6.
1966
- Сè уште неискристализирани критериуми, разговор со Ал. Поповски, Вечер, 30.09.1966, стр. 9.
- Очи − мојата најдобра песна, разговор со Сталин Лозановски, Млад Борец, Скопје, 06.11.1966, стр. 15.
- Како да е прекинат контактот меѓу книгата и читателот, Културен живот, год. 11, бр. 10 (1966), стр. 1-2
- Кон делото на авторот, Пејсажна уметност и обликување на просторот / Драган Шојлевски, Скопје, ДЛУПМ, 1966 [АШ К3 АЕ100]
1967
- Нашата литература и култура ce историски факт, разговор со Сталин Лозановски, Млад борец, 05.04.1967, стр. 12
- Да се биде член на МАНУ го носи возбудливото чувство на одговорност. work in progress Оригинал: Бити члан МАНУ носи узбудљиво осећање одговорности, НИН, бр. 868, Београд, 27.08.1967, стр. 10. (У склопу чланка: „Корак напред у афирмацији македонске нације”).
- И чест и одговорност. Оригинал: I čast i odgovornost, Novi list, 6.11.1967, str. 8. Razgovor vodi Giacomo Scotti
- Песните се насекаде во природата. work in progress Оригинал: Песме су свуда у природи, Кекец, 16.11.1967, стр. 6. Разговор води Бранислав Петровић.
- Сатирични стихови Јус-универзум, разговор со Ал. Поповски, Вечер, 03.12.1967, стр 9.
1968
- Поезијата − миг на нашата свест и совест во светот, Вечер, 31.03.1968, стр. 9. [АШ К3 АЕ81]
- Трeба да се надраснат личните интереси – Ацо Шопов одговара на анкетата „Издавачката дејност кај нас и интеграцијата”, Нова Македонија, 10.04.1968
- „Една средба со поетот Ацо Шопов”, разговор со Тамара Арсовска за школската емисија на Радио Скопје посветена на Шопов, 24.04.1968 [АШ К3 АЕ71 и АШ К4 АЕ142]
- Достојување − збор за нашата среќа, Журнал (Нова Македонија), рубрика „Прашаните прашуваат”, 13.04.1968, стр. 15 стр
- Ацо Шопов за „пулскиот случај“, разговор со В. Андоновски, Нова Македонија, 07.08.1968, стр. 4.
- Вистинско творештво и пресметани ефекти што пречат… Оригинал: Право стваралаштво и срачунати ефекти који сметају…, Политика, 11.08.1968 [АШ К3 АЕ86]
1969
- Поетот треба да ги разбуди зборовите. Оригинал: Песник треба да пробуди речи, Књижевне новине, 01.03.1969, бр. 348, стр. 9.
- Еден миг со… Ацо Шопов. Оригинал: Један тренутак са… Ацом Шоповим, Борба, 13.06.1969. Разговор води Ф. Пашић.
- Јалова улога, Вечер, 20.06.1969, стр. 21.
- Каков е тој свет? Оригинал: Dolazim za juga, Umjetnost i dijete, Vol. 1, br. 3 (1969), str. 23-24 [АШ К3 АЕ67]
- Телеграма до Тито, од македонскиот народ, 25.05.1969 [АШ К3 АЕ96]
- Да бидеш и да останеш верен на себеси. Оригинал: Biti i ostati vjeran sebi, Rad, 25.07.1969, br. 30, str. 10. Razgovor vodi Milivoje Pavlović.
- Струшките вечери се мост помеѓу македонската поезија и светот [АШ К3 АЕ51]
- Струшкиот фестивал е повеќе од една поетска традиција [АШ К3 АЕ80]
- Нашата литература дел од современиот книжевен мозаик, Нова Македонија, 17.08.1969, стр.8. Разговот со Ѓоко Поповски
- Интервју со Раде Брајовиќ за Вечерње новости [АШ К8 АЕ161]
- Револуцијата, непресушна инспиација на нашата уметност. Реч на отварање на групна изложба по повод 25-годишнината од првото заседание на АСНОМ [АШ К3 АЕ101]
- Отварање на Осмите Струшки вечери, 1969 [АШ К3 АЕ49] work in progress
1970
- Издавачка дејност од еден друг агол, Трудбеник, бр. 2, 10.01.1970, стр. 8 [АШ К3 АЕ95]
- Со отворени очи околу себе, разговор со Ѓоко Поповски, Нова Македонија, 28.06.1970, стр. 8
- Песната е свест за постојано менливата стварност. Oригинал: Песма је свест о непрекидно мењањој стварности, Књижевне новине, Београд, 15.08.1970, стр. 12. Разговор водио Миодраг Друговац
- Заговорник на љубовта, земјата и страста, разговор со Цветан Станоевски, Нова Македонија, 28-30.11.1970
- Поезијата е тврдина која го освојува поетот, разговор со Ташко Ширилов, Вечер, 28, 29 и 30.11.1970, стр. 12.
- Поезијата е предизвик за патување кон непознатото (Емисија „Културен мозаик”, Радио Скопје, 1970, и Културен живот, бр 4-5, 1982)
1972
- Без етика − нема творештво, разговор со Ристо Лазаров, Млад борец, 20.09.1972. стр.13
- „Критиката молчи“, Млад борец, 27.9.1972, стр.15
1973
- За поетот нема изгубено време, средба со Ристо Лазаров, Млад борец, 1973, 29, 24-25, стр. 12-15.
- Борбата − младост на животот, Млад борец, 19.12.1973, стр. 15
1975
- Очи во очи со поетот Ацо Шопов: Неспокојот − поетска судба, разговор со Ристо Лазаров, Млад борец, 26.12.1975.
- На Штип со љубов (Гост во овој број: Ацо Шопов), Ристо Лазаров, Астибо, Штип, јануари 1975 година
- Песна на еден живот [АШ К3 АЕ57]
- Дијали на еден народ и една цивилизација, предговор, Поезија / Леополд Седар Сенгор, Нова Македонија, 1975 (Едиција: Златен венец на Струшките вечери на поезијата) [АШ К3 АЕ60]
- Беседа за Леополд Седар Сенгор на Струшките вечери на поезијата [АШ К3 АЕ61]
- Средба со академикот Ацо Шопов…, разговор со Ташко Ширилов, Вечер, 11.09.1975
- Надежи и очекувања. Оригинал: Наде и очекивања, Политика, 30.09.1975, стр. 12. Разговор води Ј. Поповски
- Верувам во моќта на поезијата, разговор со Јован Павловски, Екран, број 260, година VI, 07.11.1975, стр. 41-43
1976
- Разговор со Блаже Ристовски, 13.7.1976, цитиран во Творештвото на Ацо Шопов, 1993
- Мојот збор е тврда вилица на времето. Oригинал: Moja reč je tvrda vilica vremena, Mladost, Beograd, 29.10.1976. Разговор со Алдо Климан објавен на македонски во Дело 74, 1982, IX, 5/6, стр. 333-337
- Љубов на езерото на животот. Објавен текст: Ljubav na jezeru života, razgovor vodi Gordana Mihajlova-Bošnjakoska, Odjek, год. ХХIХ, br. 21, Sarajevo, 1-15.11.1976, str. 8. [Оригинален машинопис на македонски АШ К3 АЕ76]
- Поезијата го открива светот. Oригинал: Поезија открива свет, Политика, Београд, 15.02.1976, бележи: Д. Адамовић (Драгослав Адамовиќ-Зира)
- Што е инспирација? Разговор со др. Петар Тофовиќ, 1976 год. [АШ К3 АЕ88]
- Поетот е постојано во потрага по зборот, разговор со Веле Смилевски, Нова Македонија, Културен живот, 16.05.1976, стр. 9
- Поезијата, сублимиран израз на револуцијата, Комунист, 05.06.1976, стр. 19
- Врзан сум за Македонија. Oригинал: Vezan sam za Makedoniju, razgovor vodi Ivan Krtalić, Oko, god. 4, br. 123, Zagreb, 2-16.12.1976. да се провери македонскиот превод
- Откривајќи го светот ја откривам татковината, разговор по повод добивањето на наградата „Браќа Миладиновци“ за книгата Песна на црната жена, Нова Македонија, 22.8.1976, стр 10
- Поетот е трагач по она што го нема. Оригинал: Песник је трагач за нечим чега нема, разговор води Душан Станковић, Борба, 1976.
- Збратимување преку песната. Оригинал: Братимљење кроз песму, разговор води Д. Станковић, Недељне новости, 25.07.1976.
- Македонската литература се роди во НОБ. Оригинал: Makedonska literatura rodila se u NOB, razgovor sa Milošеm Obradovićem , Četvrti jul, broj 747, Beograd, 12.10.1976, str. 32.
- Вистинско доживување, Вечер, 31.07.1976, стр. 23.
- Поетот треба да биде препознатлив во секој стих. Оригинал: Pjesnika treba prepoznati u svakom stihu, Vjesnik zeljezare, list radnog kolektiva zeljezare Sisak, god. XX, br. 23, 10.12.1976, str. 14. Razgovor vodi Milivoje Pavlović. Верзија на Да бидеш и да останеш верен на себеси.
1977
- Поетско братство. Оригинал: Pesnički sobratje: Pogovor z A. Šopovom vodiо Bogdan Pogačnik. Delo, Ljubljana, 28.01.1977, str. 9
- Република на поезија, Културен живот, XXII, 5−6, 1977, стр. 20 [АШ К3 АЕ66]
- Чија работа доведе до непожелните компликации?, Нова Македонија, 25.09.1977, стр. 11 [АШ К3 АЕ110]
- Жена, до последниот стих, Оригинал: Жена, до последњег стиха, разговор со Драгица Спасовска, Базар, Политика, број 336, година XIV, 08.12.1977 год, стр. 12
1978
- Среде величенствената природа − душата на црниот човек, разговорот го води Драгица Спасовска. Оригинал: У сред величанствене природе − душа црног човека, Борба, 31.12.1977-1,2.01.1978
- Границите на слободата се граници на поетското творештво. Oригинал: Granice slobode su granice pesničkog stvaralaštva, razgovor sa Nenadom Radanovićem, Oslobođenje, Sarajevo, 14.10.1978, str. 11 [АШ К3 АЕ87]
1979
- Писателот пред дванаесет прашалници, Разгледи, Битола, март-април 1979
1980
- Неговата веселост ја избриша куртоазијата, Вечер, 24.05.1980, стр. 14 [АШ К3 АЕ66]
Во Читалницата на Лирскиот дом на Ацо Шопов се достапни и огледи, критики и толкувања на неговото творештво, како и избор од неговите: