Also available in: English French Serbian

Разговори и статии

Во овој дел од Читалницата на Лирскиот дом на Ацо Шопов, можете да прочитате избор од интервјуата, статиите и есеите на македонскиот поет. Дел од нив се пропратени со машинописи и ракописи што се наоѓаат во Фондот Ацо Шопов, во Архивот Харалампие Поленаковиќ – МАНУ. Други се илустрирани со исечоци од весниците во кои биле објавени.

Архивскиот материјал по правило не е датиран. Од тие причини редакцијата на Лирскиот дом се обидува барем приближно да го определи периодот во кој се напишани текстовите, раководејќи се со податоците содржани во автографите и машинописите, каратктеристиките на ракописот и типот на мастилото, но и користејќи ги личните сеќавања на членовите на семејството на Шопов.

1944

  • Србија одново вивна, Млад борец, бр. 2-3, август 1944 (втор број на весникот, печатен на шапилограф).

1945

  • Страница од „Московскиот дневник“, пишуван во текот на патувањето на Ацо Шопов во Советскиот Сојуз, во 1945 година. Објавена е во Литературен збор, бр 3, 1983 година, стр. 7-8.
  • Новиот неуспел напад на крал Петар, Млад борец, 27.01.1945, стр. 2.

1946

  • Писмо до младината од с. Пелинци, Козјачка околија, Млад борец, 07.03.1946, стр. 3.
  • Од борбите за Кратово, Млад борец, 01.05. 1946.
  • Да формираме младински бригади за борба против неписменоста, Млад борец, 07.12.1946, стр.1.

1947

  • Со сила народ не се описменуе. Оригинал: За брзото отклонуење на слабостите во работата на младинските бригади, Нова Македонија, 15.01.1947, стр. 3

  • Ацо Шопов го отвара III Конгрес на Народната младина на Македонија, Млад борец, VI, бр.26, 12.06.1947, стр. 2.
  • За културно-просветната и воспитна работа со младината, Млад борец, 17.07.1947, стр. 3. [Од рефератот на Ацо Шопов на Третиот Конгрес на НОМСМ, јуни 1947].
  • Москва: впечатленија од јули−август 1945 година, Нова Македонија, 07.09.1947, стр. 1.

1950

  • Зошто не се употребува буквата „ѕ”?, Македонски јазик : билтен на Катедрата за јужнословенски јазици при Филозофскиот факултет во Скопје, год. 1, бр. 4 (1950), стр. 92-93.
  • Уште еден напад на нашиот литературен јазик, Македонски јазик : билтен на Катедрата за јужнословенски јазици при Филозофскиот факултет во Скопје, год. 1, бр. 5 (1950), стр. 112-116.

1951

  • Македонската современа книжевност. Оригинал: Makedonska savremena književnost, Oslobođenje, 09.12.1951.

1952

  • Победата ќе ја однесат оние што ќе докажат дека се вистинските носители на новото. Оригинал: Победу ће однети они који докажу да су стварни носиоци новог [АШ К3 АЕ68].

1953

  • Место одговор (Борба на мненија или… политикантски алузии), Современост, бр 4, 1953, стр. 97-100 [Ацо Шопов му одговара на Владо Малевски, за написот Шлагери и музика].
  • Издаваштво без пари и критика без анализа. Оригинал: Некои ‘критичари’ место естетски анализи на делото даваат политички карактеристики на авторот, Разгледи, бр. 13, 23.4.1953, стр. 50. 

1954

  • Лице и опачина (Околу годишното собрание на Друштвото на писателите), Современост, IV, 1−2, 1954, стр. 133−136.
  • Книгата денес, Разгледи, I, 3, 31 Јануари 1954, стр. 3−4.

1955

  • Здодевно е веќе, здодевно, Современост, V, 4, 1955 стр. 335−337.

1956

  • Хроника за Современост и Млада Литература, Хоризонт, 18.3.1956.
  • Хроника за Летопис матице српеске бр 7-8, Хоризонт, 14.10.1956.
  • Средби и поезија, Хоризонт, I, бр. 20, 25.11.1956, стр. 1.
  • Исколчени мислења и судови. Оригинал: Za bolje upoznavanje savremene makedonske književnosti (За подобро запознавање со современата македонска книжевност), Vjesnik u sredu, Zagreb, 1956 [АШ К3 АЕ46].

1957

  • За оваа наша мала, нерасповиена литература. Оригинал: Уште една година, Хоризонт, II, бр. 1−2, 1957, стр. 1-2.
  • Поезија и препев, Хоризонт, II, бр. 8, 31.03.1957, стр. 1.
  • По трагите на една конфузија, Хоризонт, 03.03.1957, стр. 3.

1959

  • Јазикот наш литературен, Нова Македонија, 04.01.1959, стр. 1.
  • Сончева колона, Современост, IX, 4, 1959, стр. 284−288.
  • Кочо Рацин, борец за правата и светлините човекови [АШ К3 АЕ63].
  • Современата македонска литература. Оригинал: Savremena makedonska literatura [АШ К3 АЕ48], веројатно објавен во Tribina, на крајот на 1959 год.

1960

  • На Белград, во овој миг на љубов кон човештвото. Оригинал: Београду, у овом тренутку љубави за човечанство, НИН, 485, 24.04.1960, стр. 1.
  • Рака на животот [АШ К3 АЕ65]. Први мај 1960 год.
  • Што да преведуваме. Оригинал: Шта да преводимо, Политика, 01.05.1960 [АШ К3 АЕ91].
  • Патишта и патчиња до југословенството. Оригинал: Македонска култура у југословенској култури [АШ К3 АЕ89].
  • За првиот Хамлет на македонски. Оригинал: Светски класици на македонски – Препев на Шекспировиот Хамлет од Ацо Шопов, разговор со Ксенија Гавриш, Нова Македонија, 18.09.1960, стр. 9.
  • Бев свесен за ризикот, разговор околу преведувањето на Хамлет, Нова Македонија, 11.10.1960, стр. 5.
  • Mојата поезија е долго носена преокупација во себе, разговор со Борис Вишински, Културен живот, 1960, V, 4, стр. 53
  • Ако постои поетски фатализам, тогаш јас сум еден од неговите најголеми поклоници. Оригинал: Ako postoji pesnički fatalizam, onda sam ja jedan od njegovih najvećih poklonika, RT Beograd. Емитувано кон крајот на 1960 год. [АШ К3 АЕ93].

1961

  • Дванаестмината од сончевата колона на младоста, интегрален текст објавен во истоимената книга.

1962

  • За збирката Небиднина, претпремиерно, интервју. Oригинал: Aco Šopov o svojoj novoj zbirci pesama i o sebi (Ацо Шопов за својата најнова збирка поезија и за себе), TV emisija „Panorama“, 16.01.1962, prilog RTV Skopje [АШ К3 АЕ94]
  • Дали нашето време е мртво за поезијата?, реч на Ацо Шопов на отворањето на Струшките вечери на поезијата [АШ К3 АЕ50]

1963

  • Општествено битие и литературната свест. Изјави на Шопов во дебатата на тема „Литературната ситуација денес“, одржан на 18.01.1963 год., Современост, Скопje, XIII, бр. 2−3, стр. 171-176 и 179-181.
  • За односот општество–литература. Одговори на Ацо Шопов на прашања за интервју
    [АШ К3 АЕ78]
  • Идејна конфузија [АШ К3 АЕ107]
  • Во врска со Титовата мисла за уметноста (разбирања и недоразбирања)  [АШ К3 АЕ104 и АЕ109]
  • Актуелни проблеми во издавачката дејност: Интеграција и меѓурепубличка соработка, разговор со Иван Мазов, Нова Македонија, 10.3.1963, стр. 8.
  • Поезијата, мојата животна страст. Оригинал: Поезија, моја животна страст [АШ К3 АЕ79]
  • По врвиците на Кочо Рацин, беседа по повод 20-годишнината од смртта на поетот, комеморирана на 13 јуни 1963, во Велес, во киното „11-ти Октомври“ Оригинал: Кочо Рацин денес, Современост, септември-октомври 1963.  [АШ К3 АЕ64]
  • Неколку збора за Вера Јоциќ. Оригинал: Reč, dve o Veri Jocić [АШ К3 АЕ70]
    За младинските гласила [АШ К3 АЕ112]
  • Во пет и седумнаесет, Современост, XIII, 7−8, 1963 стр. 425−427 [АШ К3 АЕ52]

1964

  • Голема е твојата песна.Текст по повод прославата на 20-годишни- ната од формирањето на III Македонска ударна народноослободителна бригада, 26 февруари 1964 [АШ К1 АЕ35]
  • Еден профил на македонската литература. Оригинал: Један профил македонске литературе [АШ К3 АЕ47]
  • Секој пронајден одговор за едно уметничко дело е зачеток на нови прашања. Реч по повод групната изложба на македонските учесници на Второто триенале на југословенското сликарство и скулптура [АШ К3 АЕ99]

1965

  • Ацо Шопов, поетот за кого е врзана еволуцијата на македонскиот поетски израз. Оригинал: Pesnik za koga je vezana evolucija makedonskog poetskog izraza, razgovor vodio Predrag Protić, Duga, br. 1008, Beograd, 25.03.1965, str. 16-17.
  • Магичната моќ на поезијата.  Оригинал: Život – jedna od najdubljih tajni (Животот – една од најдлабоките тајни), razgovor vodio Giacomo Scotti, Novi list, Rijeka, 15.05.1965, стр. 10.
  • За пресвртница, Современост, XV, 3, 1965, стр. 49−52
  • Го сакам Мајаковски, но жив, а не мумија, Нова Македонија, 23.08.1965 [АШ К3 АЕ72]
  • Писателот треба да застане на земја (Шопов одговара на прашањата на Славко Јаневски), Современост, год. XV, бр. 5, 1965, стр. 199-201 [АШ К3 АЕ90]
  • Шопов го прашува Јаневски − без одговори  [АШ К8 АЕ163]
  • Дилемите на писателот пред социјалистичката стварност, Современост, XV, 4, 1965, стр. 120−122
  • За некои состојби во Друштвото на писателите на Македонија [АШ К3 АЕ111]
  • Не кампањски пристап туку непрекината грижа, Нова Македонија, разговор со Цветан Станоевски, (ден непознат) ноември 1965, стр. 6.
  • Накратко за материјалните и идејните проблеми на културата и уметноста [АШ К3 АЕ106]
  • Слобода на израз и личен вкус [АШ К3 АЕ75]
  • Механизми на деградација на културата [АШ К3 АЕ103]
  • Културните сили во стегите на аристократизмот и примитивизмот [АШ К3 АЕ108]
  • Од сите патишта најтежок е патот до човека [АШ К3 АЕ74]
  • Вера Јоциќ во очите на Ацо Шопов [АШ К3 АЕ69], веројатно 11 октомври 1965 год.

1966

  • На Струшките вечери главен збор води критиката. Оригинал: Сè уште неискристализирани критериуми, разговор со Ал. Поповски, Вечер, 30.09.1966, стр. 9.
  • Нашата книга сè уште го бара својот читател. Оригинал: Како да е прекинат контактот меѓу книгата и читателот, Културен живот, год. 11, бр. 10 (1966), стр. 1-2.
  • Покомплексен приод кон Револуцијата. Оригинал: Развитокот на изразот овозможува покомплексно приоѓање кон Револуцијата. Нова Македонија, 09.10.1966.
  • Очи − мојата најдобра песна, разговор со Сталин Лозановски, Млад Борец, Скопје, 06.11.1966, стр. 15.
  • Композитор на природата. Оригинал: Кон делото на авторот, предговор на Шопов во книгата Пејсажна уметност и обликување на просторот од Драган Шојлевски, Скопје, ДЛУПМ, 1966. [АШ К3 АЕ100]

1967

  • Афирмација на литературата. Оригинал: Нашата литература и култура ce историски факт, разговор со Сталин Лозановски, Млад борец, 05.04.1967, стр. 12.
  • Да се биде член на МАНУ го носи возбудливото чувство на одговорност. Оригинал: Бити члан МАНУ носи узбудљиво осећање одговорности, НИН, бр. 868, Београд, 27.08.1967, стр. 10. (У склопу чланка: „Корак напред у афирмацији македонске нације”).
  • И чест и одговорност. Оригинал: I čast i odgovornost, Novi list, 6.11.1967, str. 8. Razgovor vodi Giacomo Scotti.
  • Песните се насекаде во природата. Оригинал: Песме су свуда у природи, Кекец, 16.11.1967, стр. 6. Разговор води Бранислав Петровић.
  • Сатирични стихови Јус-универзум, разговор со Ал. Поповски, Вечер, 03.12.1967, стр 9.
  • Да се симне лажниот ореол од главата на жената [АШ К3 АЕ82]
  • Недоразбирања во издаваштвото. Оригинал: Проблемот на книгата не е само наш проблем: разговор со Ацо Шопов. Разговорот го води Пени Трпковски [Просветен работник, од 1967 до 1970 год.]

1968

  • Поезијата − миг на нашата свест и совест во светот, Вечер, 31.03.1968, стр. 9. [АШ К3 АЕ81]
  • Трeба да се надраснат личните интереси – Ацо Шопов одговара на анкетата „Издавачката дејност кај нас и интеграцијата”, Нова Македонија, 10.04.1968.
  • Достојување − збор за нашата среќа, Журнал (Нова Македонија), рубрика „Прашаните прашуваат”, 13.04.1968, стр. 15 стр.
  • Мачен е патот до песната. Оригнал:Една средба со поетот Ацо Шопов, разговор со Тамара Арсовска за школската емисија на Радио Скопје посветена на Шопов, 24.04.1968 [АШ К3 АЕ71 и АШ К4 АЕ142]
  • Виновен е „Вардар Филм“ (Ацо Шопов за „пулскиот случај“), разговор со В. Андоновски, Нова Македонија, 07.08.1968, стр. 4.
  • Вистинско творештво и пресметани ефекти што пречат… Оригинал: Право стваралаштво и срачунати ефекти који сметају…, Политика, 11.08.1968 [АШ К3 АЕ86]
  • За добра кинематографија не е доволна само добра волја [АШ К3 АЕ77]
  • Споменик на човековото страдање но и достојување.  Реч по повод изложба на Вида Јоциќ [АШ К3 АЕ97]

1969

  • Поетот треба да ги разбуди зборовите. Оригинал: Песник треба да пробуди речи, Књижевне новине, 01.03.1969, бр. 348, стр. 9.
  • Доаѓам од југ. Оригинал: Dolazim za juga, Umjetnost i dijete, Vol. 1, br. 3 (1969), str. 23-24 [АШ К3 АЕ67]
  • Телеграма до Тито, од македонскиот народ, 25.05.1969 [АШ К3 АЕ96]
  • Што значат Струките вечери на поезијата за Шопов. Оригинал: Један тренутак са… Ацом Шоповим (Еден миг со… Ацо Шопов), Борба, 13.06.1969. Разговор води Ф. Пашић.
  • Јалова улога, Вечер, 20.06.1969, стр. 21. За никулците на разидувањето Ацо - Славко.
  • Да бидеш и да останеш верен на себеси. Оригинал: Biti i ostati vjeran sebi, Rad, 25.07.1969, br. 30, str. 10. Razgovor vodi Milivoje Pavlović.
  • Величенствен поетски мост ​​[АШ К3 АЕ51] и [АШ К3 АЕ49]
  • Струшкиот фестивал е повеќе од една поетска традиција [АШ К3 АЕ80]
  • Поезија и национална афирмација. Оригинал: Нашата литература дел од современиот книжевен мозаик, Нова Македонија, 17.08.1969, стр.8. Разговот со Ѓоко Поповски
  • Интервју со Раде Брајовиќ за Вечерње новости [АШ К8 АЕ161]
  • Револуцијата, непресушна инспиација на нашата уметност. Реч на отварање на групна изложба по повод 25-годишнината од првото заседание на АСНОМ [АШ К3 АЕ101]
  • Чудесна и загадочна везба во бакарот. Реч на отворање на изложба на Диме Шумка [АШ К3 АЕ98]

1970

  • Издавачка дејност од еден друг агол, Трудбеник, бр. 2, 10.1.1970, стр. 8 [АШ К3 АЕ95]
  • Поезијата помеѓу естетика и етика. Оригинал: Поезијата е предизвик за патување кон непознатото (Емисија „Културен мозаик”, Радио Скопје, 1970, и Културен живот, бр 4-5, 1982)
  • Со отворени очи околу себе, разговор со Ѓоко Поповски, Нова Македонија, 28.6.1970, стр. 8
  • Песната е свест за постојано менливата стварност. Oригинал: Песма је свест о непрекидно мењањој стварности, Књижевне новине, Београд, 15.8.1970, стр. 12. Разговор водио Миодраг Друговац.
  • Зошто зборот зазема централно место во поезијата на Шопов? [АШ К3 АЕ85]
  • Заговорник на љубовта, земјата и страста, разговор со Цветан Станоевски, Нова Македонија, 28-30.11.1970
  • Поезијата е тврдина која го освојува поетот, разговор со Ташко Ширилов, Вечер, 28, 29 и 30.11.1970, стр. 12.

1972

  • Без етика − нема творештво, разговор со Ристо Лазаров, Млад борец, 20.09.1972. стр.13
  • „Критиката молчи“, Млад борец, 27.9.1972, стр.15

1973

  • За поетот нема изгубено време, средба со Ристо Лазаров, Млад борец, 1973, 29, 24-25, стр. 12-15.
  • Да ѝ се даде младост на младоста. Оригинал: Борбата − младост на животот, Млад борец, 19.12.1973, стр. 15

1974

Шопов, за односите меѓу Сенегал и Југославија. Оригинал: Développons les échanges entre nos pays (Да ги развиеме односите меѓу нашите земји). Le Soleil, 25.5.1974. Разговорот го води Ибрахима Геј.

1975

  • На Штип со љубов (Гост во овој број: Ацо Шопов), Ристо Лазаров, Астибо, Штип, јануари 1975 година.
  • Македонски поет во Сенегал. Оригинал: M. Aco Šopov, Ambassadeur de la Yougoslavie nous parle (Г-дин Ацо Шопов, амбасадор на Југославија ни зборува), Ouest Africain, 30.5.1975, p. 10. Разговорот го води поетот Жан-Фернан Бриер (Jean-Fernand Brierre
  • Дипломатска мисија овенчана со поетски венец. Оригинал: L’Ambassadeur de Yougoslavie: Entre l’UPS et l’Alliance socialis- te, tout va bien“ (Амбасадорот на Југославија: Помеѓу УПС [Сенегалската прогресивна унија] и Социјалистичката алијанса, сè е во ред), Le Soleil, 01.8.1975.
  • Дијали на еден народ и една цивилизација, предговор, Поезија / Леополд Седар Сенгор, Нова Македонија, 1975 (Едиција: Златен венец на Струшките вечери на поезијата) [АШ К3 АЕ60]
  • Беседа за Леополд Седар Сенгор на Струшките вечери на поезијата [АШ К3 АЕ61]
  • Ацо Шопов, по повод објавувањето на Одбраните дела, Вечер, 11.9.1975, стр. 9.
  • Надежи и очекувања (Спроти Конгресот на писателите на Југославија). Оригинал: Наде и очекивања, Политика, 30.9.1975, стр. 12. Разговор води Ј. Поповски
  • Верувам во моќта на поезијата, разговор со Јован Павловски, Екран, број 260, година VI, 07.11.1975, стр. 41-43
  • Очи во очи со поетот Ацо Шопов: Неспокојот − поетска судба, разговор со Ристо Лазаров, Млад борец, 26.12.1975.

1976

  • Разговор со Блаже Ристовски, 13.7.1976, цитиран во Творештвото на Ацо Шопов, 1993 (work in progress)
  • Мојот збор е тврда вилица на времето. Oригинал: Moja reč je tvrda vilica vremena, Mladost, Beograd, 29.10.1976. Разговор со Алдо Климан објавен на македонски во Дело 74, 1982, IX, 5/6, стр. 333-337
  • Љубов на езерото на животот. Објавен текст: Ljubav na jezeru života, razgovor vodi Gordana Mihajlova-Bošnjakoska, Odjek, год. ХХIХ, br. 21, Sarajevo, 1-15.11.1976, str. 8. [Оригинален машинопис на македонски АШ К3 АЕ76]
  • Поезијата го открива светот. Oригинал: Поезија открива свет, Политика, Београд, 15.02.1976, бележи: Д. Адамовић (Драгослав Адамовиќ-Зира)
  • Што е инспирација? Разговор со д-р. Петар Тофовиќ, 1976 год. [АШ К3 АЕ88]
  • Поетот е постојано во потрага по зборот, разговор со Веле Смилевски, Нова Македонија, Културен живот, 16.5.1976, стр. 9
  • Поезијата, сублимиран израз на револуцијата, Комунист, 5.6.1976, стр. 19.
  • Вистинско доживување (за „Свети Кирил и Методиј“ од Димитар Кондовски), Вечер, 31.7.1976, стр. 23.
  • Откривајќи го светот ја откривам татковината, разговор по повод добивањето на наградата „Браќа Миладиновци“ за книгата Песна на црната жена, Нова Македонија, 22.8.1976, стр 10.
  • Поетот е трагач по она што го нема. Оригинал: Песник је трагач за нечим чега нема, Борба, 1976. Разговор води Душан Станковић.
  • Збратимување преку песната. Оригинал: Братимљење кроз песму, Недељне новости, 25.7.1976. Разговор води Д. Станковић.
  • Македонската литература се роди во НОБ. Оригинал: Makedonska literatura rodila se u NOB, Četvrti jul, broj 747, Beograd, 12.10.1976, str. 32. Рazgovor vodi Miloš Obradović.
  • Врзан сум за Македонија. Oригинал: Vezan sam za Makedoniju, Oko, god. 4, br. 123, Zagreb, 2-16.12.1976. Razgovor vodi Ivan Krtalić.
  • Го сонува и го копнее ова дрво својот живот. Реч по повод изложба на Боро Митриќески [АШ К3 АЕ102]
  • Поетот треба да биде препознатлив во секој стих. Оригинал: Pjesnika treba prepoznati u svakom stihu, Vjesnik zeljezare, list radnog kolektiva zeljezare Sisak, god. XX, br. 23, 10.12.1976, str. 14. Razgovor vodi Milivoje Pavlović. Верзија на Да бидеш и да останеш верен на себеси.

1977

  • Ми се чини дека поезијата е смислата на мојот живот. Оригинал: Pesnički sobratje: Pogovor z A. Šopovom vodiо Bogdan Pogačnik. Delo, Ljubljana, 28.1.1977, str. 9.
  • „Настан на езерскиот брег“, песна во избор на авторот, Нова Македонија, 10.4.1977.
  • Република на поезија, Културен живот, XXII, 5−6, 1977, стр. 20 [АШ К3 АЕ66]
  • Чија работа доведе до непожелните компликации?, Нова Македонија, 25.09.1977, стр. 11 [АШ К3 АЕ110]
  • Жена, до последниот стих. Оригинал: Жена, до последњег стиха, разговор со Драгица Спасовска, Базар, Политика, број 336, година XIV, 8.12.1977 год, стр. 12. (Пократка верзија на Среде величенствената природа − душата на црниот човек)
  • Химна на човечкото ослободување [АШ К3 АЕ62]

1978

  • Среде величенствената природа − душата на црниот човек, разговорот го води Драгица Спасовска. Оригинал: У сред величанствене природе − душа црног човека, Борба, 31.12.1977-1,2.1.1978 (Подолга верзија на Жена, до последниот стих)
  • Блискоста е нашето најголемо богатство, интервју на летонски објавено во Literatūra un māksla (Литература и уметност), на 24.8.1978. Разговорот го води Кнутс Скуениекс, препејувач на Шопов.
  • Границите на слободата се граници на поетското творештво. Oригинал: Granice slobode su granice pesničkog stvaralaštva, razgovor sa Nenadom Radanovićem, Oslobođenje, Sarajevo, 14.10.1978, str. 11. [АШ К3 АЕ87]
  • Три прашања за Шопов во „Поет за сите антологии“, од Ташко Ширилов, Вечер, 28-30.11.1978, стр. 12.

1979

1980

Назад кон Читалницата